Psikoloji, davranışı ve zihinsel süreçleri inceleyen bir bilim dalıdır. Davranış, görünen ve açık olan eylemlerimizin ve tepkilerimizin tamamını içerir; örneğin konuşma, yüz ifadeleri ve hareket gibi. Zihinsel süreçler terimi ise düşünme, hissetme ve hatırlama gibi zihnimizin örtük (saklı) faaliyetlerinin tamamını ifade eder. Çoğu insana göre psikoloji, tuhaf insanları ve garip davranışları inceleyen bir bilim dalı olarak algılansa da aslında gerçekte psikoloji bundan çok daha fazlasıdır. Farkında olmayabilirsiniz ama psikolojiyi her gün kullanıyorsunuz. Bir çocuğun davranışını düzeltirken, satış görevlisinden yardım alırken, sevdiğiniz biri kendini kötü hissettiğinde onunla konuşurken, günlük eylemlerden ve etkileşimlerden tutun da yaşamda daha seyrek görülen zaferlere ve yenilgilere kadar her yerde psikoloji vardır. Kendimiz ya da sevdiklerimiz için yetersiz kaldığımız ve çözümleyemediğimiz durumlarda,  bunun üstesinden gelmek adına bir uzmana başvururuz. Bu andan sonra psikolojik danışma/psikoterapi sürecine başlamış oluruz.

Psikoterapi Yunanca “therapeuein”, “iyileşmek” ya da “iyileştirmek” anlamlarına gelir. Sayar psikoterapiyi, bireyin psikolojik açıdan iyiliğinin amaçlandığı sosyal bir uygulama, bir uzman terapistin yardımıyla hayatın sıkıntılarıyla baş edebilme yeteneğinin geliştirilmesi şeklinde tanımlarken; karşılıklı güvene dayalı bir ilişki içinde, eğitimli bir terapistin yardımıyla, kişinin olumlu ve endişeli hallerinin, güçlü ve zayıf noktalarının nedenlerini anlamaya çalıştığı bir süreç olarak ifade etmektedir.

Güleç ise psikoterapiyi, daha olgun ve uygun bir ruhsal denge sağlamak amacı doğrultusunda başvuran kişilerle düşünce ve duygu alışverişi kurularak yürütülen bir tedavi bilim sanatı olarak görmektedir. Cicarelli ve White’ye göre, bu süreçte pek çok terapistin hedefinde, hem zihinsel olarak sağlıklı hem de psikolojik olarak problem yaşayan bireylerin, kendilerini daha iyi anlamalarına yardımcı olmak vardır.

Yukarıdaki tanımlamalardan da anlaşılacağı gibi bireyin yaşadığı ve üstesinden gelmekte zorlandığı tüm konular psikoterapinin çalışma alanı içine girmektedir. Bu konuları örneklendirmek gerekirse,

• Depresyon

• Öfke problemi

• Stres

• Fobiler

• Panik atak

• Kaygı bozukluğu (anksiyete)

• Obsesif kompulsif bozukluk

• Psikosomatik rahatsızlıklar

• Yas süreci

• Özgüven problemi

• Davranış bozuklukları

• Kişilerarası ilişki problemleri

• Akademik başarı problemleri

• Kariyer planlaması vb.

Kaynaklar

Cicarelli S. K., White J. N. (2019), Psikoloji (Bir Keşif Gezintisi), Noel, Ankara.

Güleç C. (2018), Psikiyatrinin ABC’si, Say Yayınları, İstanbul.

Sayar K. (2020), Terapi (Kültürel Bir Eleştiri), Timaş, İstanbul.